• Ben bitkilere bakamıyorum.

Ekindeki kitapçıkları okuyarak, Latince isimlerinden de internette biraz arayarak çok kolaylıkla bitki bakar hale gelebilirsiniz. Zaman içinde de gözlem yaparak bitkilerinizin dilini öğrenebilir ve ışığa, hava ısısına, rutubete veya kuru şartlara uyumunu anlayabilirsiniz. Aslında bitkiler fiziksel tepkileri ile aynen diğer canlılar gibi konuşurlar.

• Kolay bakımlı bitki var mıdır?

Biraz ilgi ve doğru bilgi ile çoğu bitki kolay bakımlıdır. Yeter ki doğru saksı, toprak ve ortamda bulunsunlar. Ama evet bazı türler özellikle “unutulmaya” razı gelirler.

• Fazla güneş zararlı mıdır?

Günün en sıcak/ keskin ışıklı saatlerinde bitkiye ve saksıya direkt gelen ışıklar, hele ki camdan direkt geliyorsa büyüteç etkisi ile bitkinizi yakıp kavurabilir. Bitkinizin yerini o saatlerde değiştirebilir veya ince bir perde ile koruyabilirsiniz.

• Karanlık evde bitki yetişir mi?

Bitkinizi karanlık bir mekanda barındırmak istiyorsanız öncelikle “yarı aydınlık veya  az ışık” talep eden bitkilerden seçmelisiniz. Ama bu bitkileri de zaman zaman (ayda 2 hafta) aydınlık bir yerde bulundurmalısınız. Yapay ışıklar da kullanılabilir.

• Sulamada nelere dikkat etmeliyim?

Bitkileri en çok öldüren uygulama susuz bırakmak kadar ve daha da fenası çok sulamaktır. Kontrol etmenin en basit yöntemi parmağınızı saksının kenarından toprağa sokmaktır. Ancak bitkinin köküne ve hemen dibine sokmayın ki kökleri zedelenmesin. 2-3 cm.lik derinliğe kadar kurumuşsa su vermenin zamanıdır. Ayrıca bir başka belirti de saksıların kenarlarıyla içindeki toprağın arasında boşluk görülmesidir.

 Bitkilerinizin yapraklarını hafifçe kaldırarak biraz beklemiş, oda ısısında su ile sulayınız. Musluk suyunuz fazla kireçli ise bazı bitkileri içme suyu veya yağmur suyu ile sulayabilirsiniz.  Bitkinin 30 dakika kadar suyunu çekmesini bekleyiniz. Eğer saksınızın altında delik varsa ve su orada birikmişse, 30 dakikadan sonra kalan suyu dökünüz. Hiç bir bitki boğulmak istemez.

 Bitkilerinizi 3-4 günde bir rutin olarak kontrol edin. Her “Pazartesi” sulama günüdür yerine odanın ısısı, açık bir cam, genel hava durumu bile fark yaratacağından ihtiyaç hissettiğinizde sulayın. Ayrıca her saksının su emme ve tutma özellikleri de farklı olur.

• Yaprakları sarardı?

Eğer evinize yeni gelmişse normaldir. Bu canlılar da bizim gibi değişikliklerden etkileniyor ve strese girebiliyorlar. Bitkinize bir hafta süre tanıyın. Eğer hala sararmaya devam ediyorsa, bitki bakımındaki ihtiyaçlara uyup uymadığınızı kontrol edin.

• Yeni yaprakları sarı çıkıyor ve kahverengi/soluk noktalar oluşuyor, yanmış gibi?

Sararmaya fazla ısı sebep olabilir. Kahverengi ve soluk noktalar varsa direkt güneş veya fazla besinden olabilir. Cam önünden veya güneşten uzaklaştırın. Eğer ek besin verdiyseniz su altında toprağını yıkayarak fazla besinin akmasını sağlayın.

• Bitkimin kahverengi noktaları, kahverengi yaprak uçları var, kuruyor ve dökülüyor?

Bu durum genelde az sulama veya düşük nem sebebiyle olur. Peş peşe bir kaç gün sulayın, toparlanıyor mu kontrol edin. Öncekinden daha sık ve fazla sulayın.  Gözlemlemek en kilit nokta. Eğer nem az ise nemlendirici aparatlar, spreyler, eski bir camsil spreyi mesela (tabii iyice temizleyerek) temiz su ile kullanabilirsiniz.

Daha basit yöntemler ise

Bitkilerinizi (nem isteyenleri) bir araya toplayın.Bir tepsiye çakıl taşı ve su koyarak altı delik saksıları üzerine oturtun) ancak suyun içinde kalmasınlar. Üzerinde olsunlar. Geçici olarak yapraklarına değmeyecek şekilde plastik torba ile kapatın. Aynen oksijen odası mantığı! Toparlanınca açın.

• Tek tarafa doğru eğiliyor?

Bir miktar eğim normaldir. Bitkiler ışık kaynağına doğru eğilirler. Eğer fazlaca eğilirlerse yeterli ışık alamıyorlar demektir. Sularken zaman zaman ve azar azar yönünü değiştirebilir ve ışık kaynağına daha yakın bir yere koyabilirsiniz.

• Bitkim kötü/keskin kokuyor?

Sorun! Kötü koku kök çürümesi demektir. Fazla su verilen bitkilerin kökleri ve hatta kendisi çürür. Bu durumda bitkilerin farklı şekillerde kurtarılma imkanı vardır, lütfen e-mail ile bilgi alınız.

• Yaprakları soluk yeşil hale geldi ve dökülüyor?

Işık gerekli! D Vitamini eksikliği!

• Yapraklar şekil değiştirdi, bozuldu?

Eğer bitkinizin besini azalmış, toprağı uzun zamandır aynı ise toprağını değiştirmeniz ve doğru besin ilavesi ile kuvvetlendirmeniz gerekir. Zaman zaman üstten alacağınız toprağın yerine yenisini ekleyerek ve havalandırarak da köklere daha fazla besin gitmesini sağlayabilirsiniz.

• Saksıda beyaz tuz gibi birikmeler oluyor?

Minerallerin yüzeye çıkması demek oluyor! Zaman zaman yaşanabilir. Ek besinler de sebep olur. Ilık su ile üzerinden yıkayarak, akıtarak toprağını temizleyin. Birikimin yoğunluğuna göre bir süre akan su altında tutmalısınız.

• Yaprakları kirli ve lekeli?

Duşa sokabilir veya hassas yapraklılar için nemli ve temiz nemli bir bezle silebilirsiniz. Parlatıcı ürünler kullanmayın. Gözenekleri kapadıkları için fotosenteze engel oluyorlar.

• Saksılarını ne zaman değiştirmeliyim?

Yeşil Atölye’den aldığınız bitkiler, bireysel ihtiyaçlarına özel olarak harmanlanan topraklara ekiliyor. Ancak zamanla bu topraklardaki besinleri kullanan bitkilerin yeni toprağa ve boyları geliştiğinde bulundukları saksıdan bir boy büyük saksıya geçirilmesinde fayda var.

Bitki kitapçığınızda saksı değiştirmeniz gerektiğinde nasıl toprak kullanmanız gerektiği bilgisi bulunuyor. Kendiniz harmanlamak istemezseniz bitki marketlerinde türlere uygun hazır karışımlar satılmaktadır. Genellikle içinde ek besinler bulunduğundan ayrıca coşturucu kullanmanız gerekmez.

• Dibi delik saksı kullanmazsam nelere dikkat etmeliyim?

Bir çok saksının altı matkapla delinebilir. Camlar da dahil. Ancak çatlama ve kırılma yaşanabilir. Antika kaplarınızı kullanmak ve delmek istemezseniz diplerine kırık toprak saksı, kiremit veya volkan taşı (saksının 1/3ü kadar) koyarsanız köklerinin çürümemesini sağlarsınız. Ayrıca toprağınızın özellikle sukulent/kaktüs türleri için su tutmayan, geçirgen toprak olması şart. Altı delik olmayan bitkileri sularken delik olanlara kıyasla çok daha az su vermelisizin. Zira terakota olmayan plastik, bakır, sırlı seramikler su emmeyeceği için daha ıslak kalır. Ufak kaplar ise çabuk kurur. Deneyerek ve mümkünse çok su yerine yine de az su vermeyi tercih ederek dikkatle sulamalısınız. Gözlem!

• Dibi delik ancak tepsisi yoksa mobilyaya akmaması için ne yapabilirim?

başka bir yerde sulayarak fazla suyu aktıktan ve biraz kuruduktan sonra eski yerine geçirerek altı delik saksıları kullanabilirsiniz. Paslanma özelliği olan saksılarınızı arada kontrol edin, mobilyanıza leke yapabilir, onların da altına bir ağaç dilimi, emici özelliği olan ince bir kumaş kesebilirsiniz.

• Sukulent ve kaktüslerin toprakları diğer bitkilerden farklı mı?

Evet, aslında her üreticinin kendi özel karışımı var. Bu toprakların en önemli farkı suyu tutmayarak ve köklerini çürütmemesi için drenajı yüksek karışımlar olmasıdır. Perlit, volkan taşı, pomza taşı, iri dere kumu (köftelik bulgur boyu!)  gibi toprağı hafifleştiren eklemeler yapılır. Peat torfu, coconut torfu ile diğer malzemeleri karıştırabilir veya bahçe marketlerin bazılarında hazır torbalarda satılan kaktüs mikslerini kullanabilirsiniz. Yeşil bitki veya çiçekli bitki hazır karışımlarındaki NPK oranları sukulentlere fazla veya az gelebilir. Kaktüs için olan karışımları tercih etmeniz önemlidir. Tabii bu karışımlar suyu tutmayarak hızla aşağı akıttıkları için bitki köklerinin suda kalmaması için ya saksınızın altının delik, ya da verdiğiniz su miktarının doğru olması önemlidir. Saksı diplerine konulacak kırık saksı, kiremit, tuğla veya volkan taşları da suyu emeceği ve yavaş yavaş geri bırakacağı için fazla sulamalarda çürümeye az da olsa engel olur.

• Terrarium’lara ne sıklıkta su vermeliyim?

Terrariumlar içindeki bitkiler kendi ekosistemlerini yarattıkları için  uzunca zaman hiç su vermek gerekmez, zaman zaman havalandırmak, fazla karanlıkta kaldılarsa ışık kaynağına (direkt güneş ışığı yakar) yaklaştırmak, toprağı kurudukça da hafif hafif su eklemek yeterlidir. Bulunduğu mekanın ısı/ışık durumuna göre 2-3 haftada bir ve hatta daha uzun sürelerle su vermeden kendi sistemini sürdürebilir. Arada bir parmağınızla toprağını ve bitkilerin diriliğini kontrol edin. Ve çok az ekleme yapın.

• Terrarium’um ilk geldiğinde buğulandı, sorun olur mu? 

Sipariş üzerine yapılan terrariumlar yeni sulandığı ve spreylendiği için ilk zamanlar bir miktar buğu yapabilir. Camını kaldırarak biraz havalanmasını sağlayabilirsiniz.

• Bitkiler uzadı, camın içine sığmıyorlar, ne yapılması gerek?

İçindekiler de canlı tabii! Ek bir besin verilmemesine rağmen sağlıklı kalmaları için kullanılan toprak onları geliştirir. İster bitkileri başka bir saksıya geçirebilir, isterseniz uçlarından budayabilirsiniz (bitki türüne göre).

• Bitkiler çürümeye başladı?

Yeterli besini alamayan, ışık almayan veya çok su ile kökleri suda bekleyen bitkiler çürür. Yerini ve verdiğiniz su miktarını düzenleyiniz, çürüyen bitkileri derhal terrariumdan çıkartınız. Rutin kontrolünüzde dibine düşen yaprakların içerde kalmasına ve çürümesine izin vermeyin, mantara sebep olur, düşen yaprakları toplayın.

Tüm bunlar gözünüzü korkutmasın. Sadece biraz ilgiyle bitkiniz size uzunca yıllar dostluk etmeye hazır…